Pekelkreeftjes

Datum: Mei-Juni 2008

Principe:

Pekelkreeftjes kweken en met een microscoop bestuderen.

Materiaal:

  • Pekelkreeftjes eieren
  • Zeezout (jodiumvrij)
  • Broedinstallatie voor garnalen
  • Gist
  • Microscoop
  • Pipet
  • Maatcilinder
  • Pot met deksel
  • Weegschaal
  • Spatel
  • Flesje met deksel

Uitvoering:

 Opkweken van de larven

  • Vul een fles met ca. 1 halve liter leiding- of regenwater.

  • Laat de fles ca. 30 uur staan.

  • Giet 150 ml over in een flesje

  • Voeg ca. 4.5 g zeezout toe en roer goed (ca. 3%-ige zoutoplossing)

  • Gebruik de pipet om wat kunstmatige zeewater over te brengen in de "broedinstallatie"

  • Leg er enkele eieren mbv de spatel in en sluit het deksel.

  • Zet de broedinstallatie op een heldere plaats maar zet deze niet in direct zonlicht. De ideale uitbroedtemperatuur is 25 oC.

  • De garnalen komen na ca. 2-3 dagen uit.

  • Indien water verdampt vul het dan bij.

  • Om de garnalen in leven te houden is het nodig om ze op een zorgvuldige manier te voeren met wat droge gist in poedervorm. Voeg elke twee dagen een klein beetje van deze gist aan de oplossing toe.

  • Als het water in de broedinstallatie donker wordt is dat een teken dat het water aan het rotten is. Neem de garnalen dan onmiddellijk uit het water en zet ze in een verse zoutoplossing.

  • Afhankelijk van de kamertemperatuur is de larve in 6 to 10 weken volledig uitgegroeid.
Bestuderen van de larven
  • Als de larven uitkomen neem dan mbv een pipet enkele larven uit de broedmachine en leg ze op een objectglaasje.
  • Bestudeer dit onder de microscoop.
  • Herhaal dit elke dag om zo de verschillende stadia te bestuderen.
 

Resultaten:

eieren in broedopstelling

eieren - Pen Scope - 50x

eieren - Pen Scope - 200x

 eieren in zoutoplossing - QX3 - 60x - dag 1

 eieren - Biolux - dag 1

 kreeftje - QX3 - 10x  - dag 3

kreeftje - QX3 - 60x - dag 3
Het ene oog is goed te zien op deze foto.		 kreeftje - Penscope - dag 3
kreeftje - Biolux - dag 4 kreeftje - Biolux - dag 4

kreeftje - Biolux - dag 4

kreeftje - Biolux - dag 9

kreeftje - Biolux - dag 9 kreeftje - Biolux - dag 9

kreeftje - Biolux - dag 9 kreeftje - Biolux - dag 9
   

FILMPJES
 

YouTube link: Pekelkreeftjes 1

YouTube link: Pekelkreeftjes 2

kreeftje -QX3 - 10x - dag 3

kreeftje - Biolux - 10x - dag 3

YouTube link: Pekelkreeftjes 3

YouTube link: Pekelkreeftjes 4

kreeftje -Biolux - 10x - dag 5

kreeftje -Biolux - 10x - dag 9

Discussie en conclusie:

Het diertje dat uit het ei komt staat bekend onder de naam "Naupliuslarve". Onder de microscoop kunnen we zien hoe ze zich mbv haarachtige uitwassen door de oplossing beweegt.
 
De zoutwatergarnaal of "Artimia Salina" behoort tot een primitief geslacht van de schaaldieren (rivierkreeft) de zgn Anostraca (garnalen). Rivierkreeften van dit geslacht hebben een gesplitst exoskelet dat opgebouwd is met door eiwitten versterkt chitine. Normaliter hebben rivierkreeften een korst van chitine (escutcheon). Ze hebben 3 ogen, twee samengestelde ogen en een nauplius oog. Alleen de samengestelde ogen bevatten lichtgevoelige fotoreceptoren aangezien het nauplius oog nog in een zeer primitieve ontwikkelingstadium zit. Een jonge Artima heeft alleen het naupilus oog de samengestelde ogen groeien als de larve groter wordt. Het nauplius oog blijft aanwezig maar heeft geen functie meer.

De zoutwatergarnaal doorloopt een interessante levenscirkel. De door het vrouwtje geproduceerde eieren worden uitgebroed, zonder ooit door een mannelijke garnaal bevrucht te zijn. De garnalen die uit deze eieren komen zijn allemaal vrouwelijk. Onder ongewone omstandigheden (uitdrogend moeras) kunnen de eieren van de mannelijke garnalen tevoorschijn komen. Deze mannetjes bevruchten dan de eieren van de vrouwtjes en uit deze paring ontstaan bijzondere eieren. Deze eieren de zgn "wintereieren" hebben een dikke schaal die het ei beschermd. De wintereieren hebben een grote weerstand en zijn zelfs levensvatbaar als het moeras of de zee uitdroogt. Ze kunnen een periode van 5-10 jaar overleven in een soort hibernatie. De eieren broeden weer uit onder de juiste omstandigheden.

Een beetje bevreemdend is dat het mannetje twee reproductieve organen heeft.

Literatuur:

  • Hans Schouten, 'Pekelkreeftjes - het onderzoeken waard!'; DJO, Oktober 1983; p. 10-14.
  • Marya Lieberman; 'A Brine Shrimp Bioassay for Measuring Toxicity W and Remediation of Chemicals'; Journal of Chemical Education; 76 12 1999; p.1689-1691.

Relevante websites:

Opmerkingen:

  • Dit soort eieren kan men in een dierenwinkel kopen. De pekelkreeftjes worden opgekweekt en dan aan vissen gevoerd. Ze zijn o.a. populair omdat het percentage eitjes dat uitkomt zeer hoog is.
  • De eitjes van pekelkreeftjes worden verzameld in de grote zoutmeren op aarde, vervolgens gedroogd en vacuüm verpakt. Zo kunnen ze wel 10 jaar overleven.
  • Google zoektermen: pekelkreeftjes, zoutwatergarnalen, Artemia salina, sea monkeys, brine shrimps, urzeitkrebse.
  • Doordat pekelkreeftjes onder zeer extreme omstandigheden kunnen leven zijn ze zeer geschikt om biologisch onderzoek aan te doen. Men kan onderzoek doen naar de tolerantiegrenzen van het dier en/of naar omstandigheden die het meest optimaal zijn (bv zoutgehalte, temperatuur). Ook kunnen bepaalde levensverschijnselen worden onderzocht, zoals bijvoorbeeld de manier waarop de kreeftjes op licht reageren.
  • Ze staan ook beschreven in de Spectrum Dierenencyclopedie.

Achtergrondinformatie:

De pekelkreeftjes zijn al 100 miljoen jaar op aarde, ze leefden dus al in de tijd van de dinosauriërs. Alleen de Triops cancriformis is ouder, deze is al 220 miljoen jaar onveranderd.

12/01/2017