salmiaknevel

Kunstmatige nevel

Datum: mei 2003

Principe:

Door twee gassen met elkaar te laten reageren vormen we een nevel van salmiak.

Materiaal:

Salmiak (NH₄Cl)
Natriumwaterstofsulfaat (NaHSO₄.H₂O)
Keukenzout (NaCl)
Calciumhydroxide (Ca(OH)₂)

reageerbuis
spatel
spiritusbrander
haakse glasbuis
rubberen stop (doorboord)
erlenmeyer

Uitvoering:

DOE DIT EXPERIMENT ALLEEN IN EEN
ZEER GOED GEVENTILEERDE RUIMTE

Doe 5 spatelpunten natriumwaterstofsulfaat en 5 spatelpunten zout in droge reageerbuis.
Meng goed
Bouw de opstelling op zoals hiernaast op de foto te zien is.
Doe 3 spatelpunten salmiak en 3 spatelpunten calciumfhydroxide in de erlenmeyer en meng goed.
Plaats de erlenmeyer onder de haakse buis
Verwarm de reageerbuis m.b.v. de spiritus brander.
Let erop om de gevormde gassen niet in te ademen.
Stop met verwarmen indien zich geen gas meer ontwikkelt.

Resultaten:

Discussie en conclusie:

De zoutzuur bereidingsreactie:

NaCl + NaHSO₄ --DT--> Na₂SO₄ + HCl (g)

De titratie (neutralisatie) reactie:
H₃O⁺ + Na⁺ + OH^- + Cl^- --> Na⁺ + Cl^- + H₂O
NaOH (sterke base) splitst in water volledig in ionen:
NaOH --> Na⁺ + OH^-
HCl (sterk zuur) reageert kwantitatief met water:
HCl + H₂O --> H₃O⁺ + Cl^-
Bij menging van de twee oplossingen krijgen we de neutralisatie reactie: H₃O⁺+ OH^- --> 2 H₂O

Opmerkingen:

De slierten zijn aanwijzingen voor dichtheidsverschillen in de oplossing, hetgeen aangeeft dat een stof opgenomen wordt in de oplossing die een grotere dichtheid heeft dan water (HCl). Doordat zones van verschillende dichtheid ontstaan wordt het licht verschillend afgebroken. Op basis van deze slierten is zelfs een analysemethode ontwikkelt.
Het gegeven dat het pH papiertje rood kleurt is een aanwijzing dat er zoutzuurgas gevormd wordt, doe dit experiment daarom in een goed geventileerde ruimte.
Fenolftaleine is een indicator die kleurloos is in zuur mileu, rood in alkalisch milieu en een omslag traject heeft dat loopt van pH=8.2-10.0.

Literatuur:

Kurt Waselowsky; 'KOSMOS Chemie C3000 Experimentieranleitung'; Franck-Kosmos; 2002; p. 94.
J.C. Alders; 'Jongens en Scheikunde'; Thieme; 3de druk; 1941; p. 7,8.

Relevante websites:

Achtergrondinformatie:

ZOUTZUUR

HCl. Geconcentreerde oplossing van HCl-gas in water. s.m. 1.19; 37 gewichts%, 12 n. Kleurloze vloeistof, ruw zoutzuur in geel gekleurd door sporen door sporen FeCl3, vormt aan vochtige lucht nevens, met ammoniakdamp geeft het een witte nevel van NH4Cl. Zoutzuur is een sterk zuur waardoor de meeste metalen worden aangetast.

Bereiding:

Door verwarming van keukenzout met gec. H₂SO₄ ontstaat HCl gas.
2 NaCl + H₂SO₄ --> Na₂SO₄ + 2HCl (g)
Zoutzuur wordt tegenwoordig veel gemaakt door chloorgas en waterstof, welke als nevenproucten vrijkomen bij de bereiding van NaOH, te laten reageren in een kwartsapparaat.

18-05-2003