Chloor test strookjes maken

Datum :  november 2003

Principe:

Teststrookjes maken waarmee we chloor kunnen aantonen.

Benodigd:

  • Stijsel
  • Filtreerpapier
  • Kaliumjodide
  • Water
  • Bekerglaasje
  • Spiritusbrander
  • Glorix

Werkwijze:


 Testpapier maken:
  • Meng ca. 0.5 g stijfsel met 30 ml water en breng dat aan de kook.
  • Voeg een beetje kaliumjodide toe (ca. 2 rijstkorrels)
  • Knip filtreerpapier in strookjes en dompel deze in de oplossing.
  • Laat de filtreerpapiertjes drogen.

Chloorgas aantonen:
  • Doe een beetje glorix in een reageerbuis.
  • Verwarm het voorzichtig (chloorgas is giftig).
  • Hou een testpapiertje in de monding van de buis en observeer.

Resultaten:

Bevochtigen van de strips
Drogen van de strips
Gedroogde strip
Na de test

Discussie:

Chloorgas reageert met jodide volgens: 

Cl2 + 2I- --> 2Cl- + I2

Jood is echter bruin de vraag is dus waardoor de donkerblauwe kleur veroorzaakt wordt. Dit kan dus alleen maar door het stijfsel veroorzaakt worden. In de literatuur kunnen we vinden dat jodium gebruikt wordt om zetmeel aan te tonen (ook op deze website wordt een dergelijk experiment beschreven). De truc die hier dus toegepast wordt is om het chloorgas met jodide te laten reageren onder vorming van jood dat met het stijfsel dan een donkerblauwe kleur vormt. Een donkerblauwe kleur is ook beter te zien tegen een witte achtergrond waardoor dus tevens de gevoeligheid (detectiegrens)van de reactie verbeterd wordt. H

Een groot aantal maltose-eenheden dooreen 1a-4 binding aan elkaar gekoppeld levert zetmeel op volgens:

1/2 n C12H22O11 --> (C6H10O5)n + 1/2 n H2O

Er komen echter ook vertakkingen voor en zetmeel is hierdoor colloïdaal oplosbaar in water (en dat heet stijfsel). Met jodium ontstaat nu de blauwe kleur. 

Deze aantoningsreactie is niet echt specifiek elke stof die met jodide een redox-reaktie kan aangaan waarbij jood gevormd wordt zal in principe de donkerblauwe kleur veroorzaken.

 

Conclusie:

Met de hierboven gemaakte testpapiertjes kunnen we chloorgas aantonen.

Opmerkingen:

  • De teststrookjes die we hier gemaakt hebben worden ook wel kaliumjodide papier genoemd.
  • Deze reactie is zeer gevoelig en kan gebruikt worden om kleine hoeveelheden chloorgas aan te tonen.
  • Wees voorzichtig met het chloorgas, dit is extreem giftig!!!

Literatuur:

  • Rober Brent; "Het gouden boek van Scheikunde Proeven"; Zuid-Nederlandse Uitgeverij; 1961; p. 34.
  • Kurt Waselowsky; 'KOSMOS Chemie C3000 Experimentieranleitung'; Franck-Kosmos; 2002;  p. 66.
  • Dr. Ir. N.J.A. Taverne; Chemie voor iedereen; L.J.Veen; 2de druk 19??; p. 53.
  • Dr. H. van Erp;'Beginselen der Chemie I-II';  C.A.J. van Dishoek; 1902; p. 69-85.
  • J. Hoekman en A.J. Schoneveld; 'Nieuwe inleiding in de organische chemie'; Tjeenk Willink; 3de druk 1976; p 140,141.

Relevante websites:

Achtergrondinformatie:

Bereiding van chloor:
  1. Elektrolyse van verzadigde keukenzoutoplossing
  2. Verhitten van bruinsteen en geconcentreerd zoutzuur: MnO2 + 4H+ + 2Cl- --> Mn2+ + 2H2O + Cl2 (g)
  3. Uit vast kaliumpermanganaat en zoutzuur.
  4. Uit chloorkalk met zuren: CaOCl2 + 2HCl --> CaCl2 + H2O + Cl2 (g)

Zetmeel:

Andere naam: 
Poly--D-glucose Amylose 

Formule: 
HO-(C6H10O5)n-H

Zetmeel is opgebouwd uit maltose eenheden die via een 1a-4 binding aan elkaar gekoppeld zijn.

18-01-2017